რომ გაეგზავნოს კითხვა ცნობილი გადაცემის: „რა, სად, როდის“ მონაწილეებს, თუ წარსულის რომელ ქართველ პოლიტიკოსსა და სახელმწიფო მოღვაწეს ეძახდნენ მისი თანამედროვე ქართველები ზურგსუკან „ტარაკუჭა–მოუსვენარას“, ძალზე საეჭვოა, ვინმემ სწორად გამოიცნოს. ეს ალბათ მკითხველსაც გაუჭირდება და მისი ცნობისმოყვარეობა რომ არ დავძაბოთ, მოგახსენებთ: აკაკი წერეთლის გადმოცემით, ამ სიტყვებით ამკობდნენ ერეკლე მეფის მსაჯულს – იმ სოლომონ ლიონიძეს, რომელსაც ბარათაშვილი „ნიჭთა კეთილთა უხვად მორჭმულის“ სახელით ხმობდა. კაცი, რომელიც ჯერ ერეკლეს შეაგონებდა ქვეყნის თავისუფლების და დამოუკიდებლობის სადავეების ხელიდან არგაშვებას, შემდეგ გიორგი მეფეს და სულ ბოლოს დავით ბატონიშვილს, ხედავდა რა სამეფო გვირგვინის დაკარგვის რეალურ საფრთხეს, მაშინ, როცა უკვე ყველა შეგუებული იყო ახალი მებატონიც უღელს; პლატონ იოსელიანის სიტყვით თუ ვიტყვით: „სოლომონ ლიონიძე, ვითარცა ლომი გარემოცული მტერთაგან, იბრძოდა ქვეყნისათვის, მეფობისა დაუკარგველობისათვის...“ მაგრამ არავინ უსმენდა „კაცსა მას მხოლოსა, რომელსაცა ესმოდა ყოველივე და რომელიცა ხედავდა შორსა. ხმა მისი იყო ნამდვილი ხმა ღაღადებისა უდაბნოსა“. ხოლო ამ დროს, დანარჩენი საქართველო, დიდიან–პატარიანად, იმ უზრუნველ გაცხრომაში გახლდათ, რომლის სახეც შესანიშნავად აქვს პლატონ იოსელიანს გადმოცემული: „დიდი იყო აღრეულება დროთა ამათ ამბოხისა და შფოთთა, და ამასთანავე დიდი სიცილი და შექცევა დიდთა და მცირეთა. არ ეკვირვებოდენ ამას მრავალნი და არცა ჰგონებდნენ ამას უშვერად. ჭირსა და ლხინსა აერთებდენ. ესრეთ იყო მაშინ და ესრეთვე არს დღეს“. და, რა გასაკვირია, რომ კაცი, რომელიც დრტვინავდა და ვერ ისვენებდა, სამშობლოს დამხობის აჩრდილით გულშეძრული, ჟამიანობის დროს მოლხინეთათვის სწორედ „ტარაკუჭა–მოუსვენარა“ იქნებოდა!
|