|
რეზა-შაჰ ფეჰლევი – აღა მაჰმად ხანის საგვარეულოს დამამხობელი
რეზა ფეჰლევი ან რეზა შაჰი დიდი (სპარს. رضا پهلوی — Rezâ Pahlavi) (დ. 15 მარტი, 1878 ალასთი, მაზანდარანის ოსტანი, სპარსეთი — გ. 26 ივლისი 1944, იოჰანესბურგი სამხრეთ აფრიკის კავშირი) — მაზანდარული წარმომავლობის ირანელი, რომელიც გახდა ირანის პირველი შაჰანშაჰი ფეჰლევის დინასტიიდან. ტახტზე ავიდა ყაჯართა დინასტიის დამხობით 1925 წელს. მნიშვნელოვანი წვლილი მიუძღვის ქვეყნის მოდერნიზაციაში.
1935 წელს მოითხოვა, რომ უცხო ქვეყნებს ოფიციალურად გამოეყენებინათ სახელმწიფოს თვითდასახელება - "ირანი", მანამდე გამოყენებული სპარსეთის ნაცვლად. 1941 წელს მეორე მსოფლიო ომის მსვლელობისას სცადა უარი ეთქვა დიდი ბრიტანეთისა და სსრკ-სთვის მათი ჯარების ქვეყნის ტერიტორიაზე განლაგებაზე, რის გამოც მოკავშირეთა მიერ იძულებული გახდა ტახტზე უარი ეთქვა. გარდაიცვალა იოჰანესბურგში. მისმა მემკვიდრემ მუჰამედ რეზა ფეჰლევიმ მამის ნეშტი ირანში გადაასვენა და სპეციალურად აგებულ დიდებულ მავზოლეუმში დაკრძალა, თუმცა ისლამური რევოლუციის შემდეგ აიათოლას განკარგულებით მავზოლეუმი დაანგრიეს. |
|
|
|
