იასე ცინცაძე, თავის ნაშრომში „აღა მაჰმად ხანის თავდასხმა საქართველოზე“, წერს იმ შეუთანხმებლობისა და ერთიანი პოლიტიკური ნების უქონლობაზე, რაც ყოველ ნაბიჯზე ვლინდებოდა აღა მაჰმად ხანთან ქართველების ომის დროს და სამაგალითოდ
მას მოჰყავს იმერელი მოლაშქრეების იმჟამინდელი საისტორიო მატიანისეული შეფასება:
„ზარბაზნების განლაგების ადგილას მდგარ იმერლების ასეულის მეთაურს უკან მაღლობზე სპარსელები რომ დაუნახავს, ასე უფიქრია:
„მეფე ირაკლი თავისი ჯარით წაუხდენიათ, ყიზილბაშების ჯარს ამ მხარეს რა უნდაო? ზარბაზნების უფროსი, მეფის ირაკლის მაიორი გიორგი გურამიშვილი რამდენს ეხვეწა მცირე ხანს მოცდას: რასაც ფიქრობთ, ტყუილი არისო. მაგრამ არა ქნეს, გამოსწიეს და ქალაქში ეს ამბავი შემოიტანეს. სოლომონ მეფე აბანოების კარზე იდგა თავის ჯარითა და თავისი პაპის ბრძანებას ელოდა... იმ ათასმა კაცმა იმერეთის მეომრებმა ეს ამბავი მოუტანეს სოლომონსა: მითამ მეფე ირაკლი თავის ჯარით სულ გაწყვიტეს ყიზილბაშებმაო. ყმაწვილი კაცი - მეფე სოლომონ - ამ გაუგებლის ტყუილით მოიტაცეს და საჩქაროთ იმერეთისკენ გასწიეს...»
ამ ფაქტის გაცნობისას, ვინმემ შეიძლება გაამართლოს მოლაშქრეები – იტყვის კაცი, გაუგებრობა მოხდა, რომელ ჯარს არ მოსვლია ასეთი რამ, მაგრამ ჯარის ქმედება რომ შემთხვევითი არ იყო, ამას იესე ცინცაძის წიგნის შემდეგი გვერდები ადასტურებენ, თუ როგორ იქცეოდა ეს ჯარი აოხრებულ თბილისში: „იმერეთის დამხმარე რაზმიდან რამდენიმე ათეული მეომარი ჯერ განზრახ დაწინაურდა, შემდეგ დაიმალა; მეფე თავისი რაზმით წინ გაუშვეს, თვით თავი უკან ჩამოიტოვეს და ძარცვის მიზნით ლტოლვილ მოსახლეობას თავს ესხმოდნენ; ზოგი გაძარცვეს, მაგრამ მრავალმა ლტოლვილმა თავი დაიცვა. იმერეთში მიმავალმა მეფემ ამის შესახებ არაფერი იცოდა.“
მომხდარზე მეტად უფრო სამწუხაროა, რომ წიგნის ავტორი დაასკვნის: „მომხდარა ის, რაც ჩვეულებრივ ხდება ხოლმე ჯარების მოძრაობის დროს“–ო და ავიწყდება
აღნიშვნა, რომ, როგორც წესი, ასეთი რამ ხდება მტრის ქვეყანაში და, თუ ასეთი რამ საკუთარ ქვეყანაში მოხდა,
ის ქვეყანა სულიერად და ზნეობრივად უკვე განადგურებულია, ან განადგურების პირასსაა
მისული!
|