 | | ნინევიის ბრძოლა | ნინევიის ბრძოლა — აღმოსავლეთ რომაელებსა (ბიზანტიას) და სასანიდებს შორის წარმოებული გამანადგურებელი ომის ( 603-628 წწ.) მიმდინარეობისას, 627 წლის 12 დეკემბერს მომხდარი გადამწყვეტი შეტაკება. ამ ომის მსვლელობისას აღმოსავლეთ რომი ემარცხდებოდა, თუმცა ბოლოს მათ მოახერხეს გარდატეხის შეტანა. ნინევიის ბრძოლა ამავდოულად აღმოსავლეთ რომაელი კეისრის, ჰერაკლეს სპარსული ლაშქრობის უდიდეს გამარჯვებად მიიჩნევა. ბრძოლას წინ უძღოდა რამდენიმე მნიშვნელოვანი მოვლენა — 626 წლის დასაწყისში ადრე სპარსელებმა ვერ შეძლეს კონსტანტინოპოლის ალყის გარღვევა და იძულებულები იყვნენ უკან დაეხიათ. ამით მათ საბოლოოდ დაკარგეს ომში ინიციატივა. ეს ის ჰერაკლეა, 627 წელს ტფილისს რომ შემოესია თავის მოკავშირე ხაზარების ხაკან ჯიბღუსთან ერთად. სასტიკ ბრძოლაში ტფილისის კედლებთან ბიზანტიელები და ხაზარები ვერაფერს გახდნენ და ქალაქი ვერ აიღეს. გმირული სიკვდილით დაეცა ბრძოლის ველზე ქართლის ერისმთავრი სტეფანოზ I, სუმბატ დავითის ძის მიხედვით გვარად, ალბათ, ბაგრატიონი (მომდევნო წელს მოკავშირეებმა მაინც შეძლეს ტფილისის აღება, რომელშიც ირანული გარნიზონი იდგა). ნინევის ბრძოლამდე სამი თვით ადრე ჰერაკლემ მიატოვა ვერ აღებული ტფილისი და სამხრეთისაკენ დაიძრა. კეისრის ეს ნაბიჯი სასანიდებისთვის მეტად მოულოდნელი იყო და მათ, ფაქტიურად, დრო არ რჩებოდათ ჩრდილოეთ ფრონტზე ლაშქრის თავმოსაყრელად. ჰერაკლეს გზად წინააღმდეგობა არ შეხვედრია. 627 წლის სექტემბერში იგი უკვე უძველესი ქალაქის, ნინევიის ნანგრევებთან დაბანაკდა, რის შემდეგაც მას არ გასჭირვებია ტიგროსის მა
 | | ჰერაკლე კეისარი და მისი ვაჟი კონსტანტინე III | რჯვენა შენაკადის - დიდი ზაბის ფორსირება. ამ პოზიციიდან ძალიან ხელსაყრელი იყო ხოსრო II-ის საზაფხულო რეზიდენცია დასტაგირდში შეჭრა. ამით დედაქალაქ ქტესიფონისკენ გზა უკვე ხსნილი იქნებოდა.მართალია, სპარსელებმა ვერ შეძლეს ჰერაკლესათვის მდინარის ფორსირებაში ხელის შეშლა, სამაგიეროდ მათ ტიგროსისკენ გაიმაგრეს პოზიციები. ჰერაკლემ ეშმაკობას მიმართა და უკან დახევის მანევრი ჩაატარა, რითაც სპარსელები შეცდომაში შეიყვანა და გამაგრებული პოზიციებიდან გამოიტყუა. ბრძოლა 12 დეკემბერს, ნინევიის მიდამოებში, გაშლილ მინდორზე შედგა. ზოგიერთი წყაროს მონაცემით, რაზადს გათვითცნობიერებული ჰქონდა შეტაკების უპერსპექტივობა, თუმცა ხოსრო II-ის ბრძანებისადმი დაუმორჩილებლობა ვერ გაბედა. სპარსელთა არახელსაყრელ საწყის პოზიციას დაემატა ისიც, რომ მათმა სამიათასკაციანმა რეზერვმა დაიგვიანა. ბიზანტიელებმა უკეთესად შეძლეს ვაკე რელიეფის გამოყენება და სპარსელები პირწმინდად დაამარცხეს. რაზადი სასიკვდილოდ დაიჭრა. ისტორიკოს ტაბარის მონაცემებით, 12 000 სპარსელიდან, რომლებმაც ბრძოლაში მიიღეს მონაწილეობა 6 000 მეომარი დაიღუპა. ამის შემდეგ გზა სამხრეთით ხსნილი იყო. 628 წლის დასაწყისში ჰერაკლემ დასრაგირდი (დასტაჯირდი) დაიკავა. დედაქალაქ ქტესიფონისდალაშქვრისგან კი სტრატეგული თვალსაზრილით უარი თქვა. როგორც შემდგომმა მოვლენებმა ცხადყო, ეს გადაწყვეტილება გამართლებული იყო, რამეთუ ნინევიის მარცხის შემდეგ ხოსრო II იმდენად დასუსტდა, რომ ის საკუთარი შვილის, კავად II-ის მიერ იქნა დამხობილი და მოკლული, რის შემდეგად აღმოსავლეთ რომს და სასანიდებს შორის ზავი დაიდო. | 
